Chuyển dịch hoạt động gần quốc gia là chiến lược đa dạng hóa chuỗi cung ứng, trong đó, một số quy trình kinh doanh sẽ được giao cho các công ty bên ngoài khác ở những quốc gia hoặc khu vực lân cận. Chiến lược này đã thu hút nhiều sự chú ý trong những năm gần đây, trước tình hình chi phí nhân công tăng cao trên toàn cầu. Ví dụ, ở Khu vực Liên minh Châu Âu (EU), chi phí nhân công theo giờ đã tăng 5,1% ở khu vực đồng euro và 5,5% trên toàn EU chỉ trong quý đầu tiên của năm 2024.

Ngoài chi phí nhân công tăng cao, thế giới còn chứng kiến nhiều vụ căng thẳng địa chính trị trong những năm gần đây, gây ra tình trạng thiếu lương thực và lạm phát giá cả, tất yếu sẽ ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng.

Do đó, giải pháp chuyển dịch hoạt động gần quốc gia đã được áp dụng để đối phó với những vấn đề này, đây cũng là phương thức quan trọng để giúp các doanh nghiệp xây dựng chuỗi cung ứng bền vững và giảm thiểu gián đoạn. Đứng trước tầm quan trọng của chuyển dịch hoạt động gần quốc gia đối với chuỗi cung ứng, việc hiểu rõ chiến lược này, cách thức hoạt động và tác động của chiến lược đến doanh nghiệp và khách hàng là điều vô cùng cần thiết.

Chuyển dịch hoạt động gần quốc gia có nghĩa là gì? Chuyển dịch hoạt động gần quốc gia trong quản lý chuỗi cung ứng là gì?

Trong lĩnh vực quản lý chuỗi cung ứng, chuyển dịch hoạt động gần quốc gia là giải pháp thuê ngoài sản xuất hoặc dịch vụ cho các quốc gia lân cận. Khác với chuyển dịch hoạt động sang quốc gia khác, nghĩa là các hoạt động được chuyển sang các quốc gia ở xa, vị trí địa lý gần là điểm mấu chốt của chuyển dịch hoạt động gần quốc gia. Ví dụ, một công ty ở Hoa Kỳ có thể chọn chuyển dịch hoạt động gần quốc gia sang Mexico để tiết kiệm thời gian, giảm chi phí hoạt động và nâng cao hiệu quả.

Malaysia là một trong những điểm đến chính cho giải pháp chuyển dịch hoạt động gần quốc gia. Các doanh nghiệp trong ngành điện và điện tử, hàng không vũ trụ và thiết bị y tế thiết lập cơ sở hoạt động ở Malaysia để củng cố chuỗi cung ứng của mình trong khu vực Đông Nam Á.

Chuyển dịch hoạt động gần quốc gia phù hợp nhất với ngành nào?

Mặc dù mang lại lợi ích cho nhiều ngành, nhưng chuyển dịch hoạt động gần quốc gia là chiến lược phù hợp nhất với ngành sản xuất. Điều này lại càng đúng sau đại dịch Covid-19, khi các dây chuyền sản xuất của nhiều công ty bị gián đoạn nghiêm trọng. Những thương hiệu lớn như Apple và Honda cũng bị ảnh hưởng, nhiều nhà máy của họ ở những địa điểm xa xôi tại Trung Quốc phải ngừng hoạt động.

Điều này đã thôi thúc các doanh nghiệp sản xuất và các công ty có bộ phận sản xuất chuyển sang áp dụng giải pháp chuyển dịch hoạt động gần quốc gia để giảm thiểu rủi ro. Theo một khảo sát của Gartner năm 2020, ít nhất 33% các nhà lãnh đạo doanh nghiệp đã hoặc sẽ chuyển hoạt động sản xuất và tìm nguồn cung ứng ra khỏi Trung Quốc trong vòng 2 đến 3 năm tới. Kamala Raman, giám đốc phân tích cấp cao của Gartner, đã chia sẻ trong báo cáo rằng, nhiều doanh nghiệp trong số này đã bắt đầu tìm hiểu hoạt động sản xuất trong khu vực như một giải pháp thay thế để xây dựng một mạng lưới cung ứng bền vững.

Ngoài sản xuất, các công ty logistics và quản lý chuỗi cung ứng cũng rất có thể chuyển dịch hoạt động gần quốc gia để giảm chi phí. Do có các quy định nghiêm ngặt về việc cấm di chuyển và nhập cảnh nên hoạt động xuất nhập khẩu quốc tế đã bị gián đoạn. Điều này đã khiến ngành logistics phải tìm các phương pháp đa dạng hóa chuỗi cung ứng, chẳng hạn như chuyển dịch hoạt động gần quốc gia.

Tại sao chuyển dịch hoạt động gần quốc gia lại ngày càng thu hút các doanh nghiệp?

Có rất nhiều yếu tố khiến giải pháp chuyển dịch hoạt động gần quốc gia ngày càng phổ biến. Một trong số đó chính là Covid-19, một cơn đại dịch đã cho ta thấy được sự mong manh của các chuỗi cung ứng ở khoảng cách xa xôi, đặc biệt là những chuỗi cung ứng có một số hoặc toàn bộ các khâu đều nằm ở các quốc gia lân cận. Chuyển dịch hoạt động gần quốc gia giúp giảm thiểu rủi ro như vậy bằng cách đảm bảo chuỗi cung ứng vẫn hoạt động ổn định mà không chịu nhiều gián đoạn trong các cuộc khủng hoảng.

Chi phí nhân công tăng cao là một yếu tố quan trọng khác, bắt nguồn từ các trung tâm sản xuất chi phí thấp truyền thống như Trung Quốc và Ấn Độ. Chuyển dịch hoạt động gần quốc gia giải quyết vấn đề này bằng cách chuyển hoạt động sản xuất sang các quốc gia có chi phí nhân công thấp hơn. Chẳng hạn như Mexico, mức lương trung bình ở đây chỉ 4,90 USD (4,48 EUR) mỗi giờ.

Căng thẳng địa chính trị đã thôi thúc các doanh nghiệp điều chỉnh lại chuỗi cung ứng của họ bằng cách chuyển dịch hoạt động gần quốc gia. Ví dụ, chiến tranh Nga-Ukraina đã khiến các doanh nghiệp chuyển dịch hoạt động sang gần châu Âu, với hơn 82 tỷ USD (khoảng 77,43 tỷ Euro) được cam kết đầu tư vào các dự án sản xuất tại nước ngoài ở 15 địa điểm chuyển dịch ở Trung và Đông Âu, cũng như Bắc Phi trong giai đoạn 2022-2023.

Những thay đổi về kinh tế đang thúc đẩy chiến lược chuyển dịch hoạt động gần quốc gia như thế nào?

Mặc dù đại dịch Covid-19 là chất xúc tác đẩy nhanh việc áp dụng chuyển dịch hoạt động gần quốc gia và các chiến lược đa dạng hóa chuỗi cung ứng, nhưng các vấn đề toàn cầu khác cũng góp phần thúc đẩy xu hướng này. Bao gồm những vấn đề như chiến tranh, căng thẳng thương mại, chính sách bảo hộ và chi phí nhiên liệu tăng cao.

Ngoài ra, thị trường tiêu dùng cũng chứng kiến xu hướng giao hàng nhanh hơn và minh bạch hơn, từ đó khiến các doanh nghiệp phải đưa hoạt động tìm nguồn cung ứng của mình đến gần hơn với các thị trường mục tiêu.

Ưu điểm của chuyển dịch hoạt động gần quốc gia là gì?

Ngoài gia tăng lợi nhuận, các doanh nghiệp còn được hưởng nhiều lợi ích, vì chuyển dịch hoạt động gần quốc gia giúp họ đặt hoạt động tại các địa điểm có chi phí thấp hơn.

1. Giảm thời gian giao hàng

Chuyển dịch hoạt động gần quốc gia giúp rút ngắn khoảng cách giữa các phân đoạn của chuỗi cung ứng, từ đó giúp hàng hóa và thành phần được vận chuyển nhanh hơn.

2. Tăng cường tính minh bạch và kiểm soát

Có một vấn đề cố hữu mà các doanh nghiệp gặp phải khi thuê các bên khác ở ngoài thực hiện hoạt động, đó là khả năng giám sát và kiểm soát các hoạt động của họ tại quốc gia mục tiêu sẽ bị giảm xuống.

Chuyển dịch hoạt động gần quốc gia giúp giảm rủi ro này nhờ khoảng cách địa lý gần với quốc gia đích, nhờ đó, họ có thể ghé thăm thường xuyên hơn, giao tiếp hiệu quả hơn và truyền đạt kỳ vọng về kinh doanh tốt hơn, cũng như có thể kiểm soát chặt chẽ hơn các quy trình quan trọng.

3. Giảm thiểu rủi ro

Việc có các nhà cung cấp đa dạng ở nhiều địa điểm và kết hợp với các chiến lược đa dạng hóa chuỗi cung ứng khác giúp giảm mức độ phụ thuộc vào một nguồn duy nhất. Điều này giúp chuỗi cung ứng trở nên bền bỉ hơn, đảm bảo hoạt động kinh doanh vẫn diễn ra ổn định ngay cả khi đối mặt với các sự cố gián đoạn toàn cầu như chiến tranh thương mại hay thiên tai.

4. Tương đồng văn hóa hơn

Nhờ có chung múi giờ và có sự tương đồng về văn hóa với các quốc gia lân cận đặt hoạt động, các doanh nghiệp có thể dễ dàng giao tiếp và hợp tác với nhà cung cấp, đảm bảo hai bên đều có chung mục tiêu và kỳ vọng trên toàn bộ các bộ phận.

5. Giảm lượng phát thải carbon

Chuyển dịch hoạt động gần quốc gia sẽ rút ngắn đáng kể khoảng cách vận chuyển. Trong nhiều trường hợp, giải pháp này còn loại bỏ hẳn nhu cầu vận tải bằng đường biển và đường hàng không. Nhờ đó, lượng khí thải carbon sẽ được giảm bớt, giúp các doanh nghiệp bảo vệ môi trường tốt hơn.

Chuyển dịch hoạt động sang quốc gia khác, chuyển dịch hoạt động gần quốc gia và chuyển dịch hoạt động trở về quốc gia khác nhau ở điểm nào?

Cả ba thuật ngữ trên đều chỉ những chiến lược đa dạng hóa chuỗi cung ứng, nhưng điểm khác biệt ở đây chính là vị trí. Chuyển dịch hoạt động sang quốc gia khác là chiến lược thuê ngoài hoạt động ở quốc gia xa hơn, đưa hoạt động kinh doanh sang một quốc gia khác. Chiến lược này thường được áp dụng để giảm chi phí sản xuất.

Chuyển dịch hoạt động gần quốc gia thì ngược lại so với chuyển dịch hoạt động sang quốc gia khác, đây là chiến lược chuyển hoạt động kinh doanh đến các quốc gia lân cận.

Chuyển dịch hoạt động trở về quốc gia thì hoàn toàn ngược lại so với hoạt động thuê ngoài, nghĩa là đưa tất cả hoạt động trở về quốc gia nguồn.

Chuyển dịch hoạt động gần quốc gia hoặc chuyển dịch hoạt động trở về quốc gia phù hợp nhất với công ty nào?

Các công ty hợp tác chặt chẽ với nhà cung cấp hoặc cần giảm thuế nhập khẩu sẽ có xu hướng lựa chọn chuyển dịch hoạt động gần quốc gia hoặc chuyển dịch hoạt động trở về quốc gia.

Các doanh nghiệp logistics ưu tiên thời gian giao hàng nhanh và muốn kiểm soát trực tiếp dây chuyền sản xuất cũng có thể áp dụng hai chiến lược này.

Chuyển dịch hoạt động gần quốc gia và chuyển dịch hoạt động trở về quốc gia có thể mang lại kết quả thế nào?

Chuyển dịch hoạt động gần quốc gia và chuyển dịch hoạt động trở về quốc gia sẽ tạo ra các chuỗi cung ứng bền vững, sẵn sàng đối phó với những sự cố gián đoạn do thời tiết. Ngoài việc đa dạng hóa, các chuỗi cung ứng này còn nằm ở gần hoặc ngay trong quốc gia nguồn, từ đó tăng hiệu quả hoạt động và giảm chi phí.

Chính phủ triển khai các biện pháp chính sách gì để khuyến khích các hoạt động chuyển dịch hoạt động gần quốc gia?

Để tạo điều kiện thuận lợi cho chuyển dịch hoạt động gần quốc gia, chính phủ thường áp dụng nhiều chính sách khuyến khích.

Ưu đãi thuế là một trong những công cụ chính để khuyến khích các công ty chuyển dịch hoạt động gần quốc gia tại Châu Á. Ví dụ, theo Hiệp định đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP), các quốc gia tham gia ở châu Á sẽ được giảm thuế và đơn giản hóa các quy tắc thương mại. Điều này sẽ giúp các doanh nghiệp giảm bớt chi phí, từ đó đáp ứng yêu cầu ban đầu của hiệp định. Điều này đặc biệt hấp dẫn đối với các hoạt động sản xuất và lắp ráp muốn phục vụ nhiều thị trường trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Ngoài giảm thuế, các chính phủ ở châu Á còn đầu tư vào các dự án hạ tầng để nâng cao kết nối. Chẳng hạn, chính phủ Indonesia đã đầu tư nhiều tài nguyên vào việc mở rộng hạ tầng cảng biển và logistics, bao gồm nâng cấp các cảng ở các thành phố lớn.

Mục tiêu của những khoản đầu tư này là thúc đẩy thương mại trong khu vực và hỗ trợ các ngành chuyển dịch hoạt động gần quốc gia tại Indonesia, đặc biệt là khi các công ty muốn đa dạng hóa để giảm bớt mức độ phụ thuộc vào các thị trường như Trung Quốc.

Cuối cùng, các chính phủ ở châu Á cũng đơn giản hóa thủ tục hải quan và giảm bớt các quy định phức tạp. Ví dụ, chính phủ Ấn Độ đã triển khai chương trình Make in India, bao gồm các cải cách giúp thủ tục hải quan dễ dàng hơn, đơn giản hóa các bước phê duyệt và giảm bớt các nút thắt trong vận hành. Chương trình này cung cấp ưu đãi thuế cho các công ty thiết lập trung tâm sản xuất tại Ấn Độ, giúp họ tiếp cận thị trường Ấn Độ nhanh hơn và khuyến khích hoạt động chuyển dịch hoạt động gần quốc gia.

Những công ty nào nên thử áp dụng chiến lược chuyển dịch hoạt động gần quốc gia?

Các công ty bị ảnh hưởng bởi suy thoái toàn cầu hoặc đang tìm kiếm các lựa chọn sản xuất rẻ hơn nên thử giải pháp chuyển dịch hoạt động gần quốc gia. Trong khi Hoa Kỳ và một số quốc gia EU đang tích cực chuyển dịch hoạt động gần quốc gia, các doanh nghiệp toàn cầu cũng đang chuyển hoạt động của mình sang các thị trường có chi phí vận hành thấp hơn, từ Trung Quốc (chuyển sang Ấn Độ) cho đến Singapore (chuyển sang Malaysia và các nước Đông Nam Á khác).

Hiệp định thương mại và các biện pháp của chính phủ đóng vai trò gì trong việc thúc đẩy chuyển dịch hoạt động gần quốc gia?

Các hiệp định thương mại và biện pháp của chính phủ hỗ trợ hoạt động chuyển dịch hoạt động gần quốc gia bằng cách gỡ bỏ các rào cản thương mại và thiết lập các quy định thương mại công bằng.

Các sáng kiến này cũng giúp đơn giản hóa các quy định, khiến việc giao thương giữa các khu vực trở nên dễ dàng hơn. Cuối cùng, các sáng kiến này đưa ra các quy định rõ ràng về một môi trường pháp lý ổn định, minh bạch, giúp các doanh nghiệp tự tin hơn khi hợp tác giữa các khu vực.

Trong bối cảnh thị trường toàn cầu đầy biến động hiện nay, chuyển dịch hoạt động gần quốc gia đã trở thành chiến lược quan trọng giúp các doanh nghiệp đa dạng hóa và ổn định chuỗi cung ứng, bảo đảm hoạt động bền vững và liên tục. Không chỉ là một xu hướng, chuyển dịch hoạt động gần quốc gia là một phương pháp định hình tương lai của quản lý chuỗi cung ứng và sẽ còn tồn tại lâu dài.

Việc hiểu rõ và áp dụng chuyển dịch hoạt động gần quốc gia không còn là sự lựa chọn mà là điều thiết yếu đối với các công ty muốn thích ứng và phát triển thịnh vượng.