Bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu ngày nay là rất khó đoán định. Căng thẳng địa chính trị gia tăng và các yếu tố rủi ro biến đổi như vi phạm bản quyền và các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt có thể nhanh chóng làm tăng chi phí chuỗi cung ứng và gây ra bất ổn.

Đây không phải là điều mới mẻ đối với các nhà sản xuất ở khu vực Châu Á - Thái Bình Dương (APAC). Nhiều nhà sản xuất đã triển khai chiến lược đa quốc gia 'Trung Quốc Cộng Một' – đa dạng hóa sản xuất sang một quốc gia khác ngoài Trung Quốc để giảm thiểu rủi ro từ các sự kiện không lường trước được. Một ví dụ về sự kiện mang tính chất như vậy là đại dịch Covid-19, sự kiện này đã dẫn đến tình trạng phong tỏa kéo dài ba năm ở Trung Quốc kể từ tháng 1 năm 2020. Điều này đã khiến cho vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) của Trung Quốc bị cắt giảm từ 100 tỷ US$ trong quý 1 năm 2022 xuống còn 20 tỷ US$ một năm sau đó.

Tuy nhiên, chiến lược Trung Quốc Cộng Một đang tỏ ra không đủ khả năng để bảo vệ các tổ chức khỏi những vấn đề mới phát sinh như các thay đổi về thuế quan hiện đang được chính quyền mới của Hoa Kỳ áp dụng. Để ứng phó, nhiều tổ chức đang áp dụng chiến lược 'Trung Quốc Cộng X' mới để củng cố khả năng phục hồi của chuỗi cung ứng bằng cách đa dạng hóa sang nhiều quốc gia ngoài Trung Quốc.

Như đã thảo luận trong sách trắng mới của DHL, Trung Quốc Cộng X: Chuỗi Cung Ứng Toàn Cầu Mới, một quy trình thẩm định toàn diện để xác định các địa điểm sản xuất phù hợp là một phần không thể thiếu của chiến lược này. Quy trình này nên tập trung vào năm yếu tố quyết định: vận tải, chi phí, cơ sở hạ tầng quốc gia, con người và môi trường pháp lý.

Xây dựng khả năng linh hoạt trong vận chuyển để đối phó với biến động giá

Bước đầu tiên, các nhà sản xuất muốn tìm hiểu về Trung Quốc Cộng X để giảm thiểu rủi ro nên phân tích khả năng vận chuyển hiện tại và trong tương lai cũng như chi phí cho các địa điểm tiềm năng mới. Khi chọn được các địa điểm phù hợp, các tổ chức có thể bảo vệ hoạt động của mình tốt hơn trước sự biến động của các tuyến vận chuyển khác nhau, vì họ sẽ có sự linh hoạt để thích ứng và triển khai năng lực ở những nơi khác.

Việc xây dựng khả năng linh hoạt này là rất quan trọng. Việc di chuyển trên các tuyến thương mại có thể rất nhạy cảm với các yếu tố chính trị và kinh tế, do đó, những sự thay đổi không lường trước có thể kéo dài thời gian giao hàng và ảnh hưởng đến doanh thu. Theo nghiên cứu của Deloitte, sự chậm trễ trong vận chuyển là tác nhân có tác động lớn nhất đến chuỗi cung ứng của các nhà sản xuất trong khoảng thời gian từ 12 đến 18 tháng.

Ví dụ, sự gia tăng số cuộc tấn công của Houthi tại Biển Đỏ đã làm tăng thời gian giao hàng thêm trung bình 10 ngày đối với các tàu chở hàng bị ảnh hưởng, khiến những tàu này phải chuyển hướng khỏi tuyến đường thông thường qua Kênh Đào Suez để đi quanh Mũi Hảo Vọng.

Giá cước vận tải cũng có thể thay đổi tùy theo sự lên xuống của nhu cầu tiêu thụ và khả năng cung ứng. Nhiều yếu tố, từ tình trạng tắc nghẽn và đóng cửa cảng đến các sự kiện địa chính trị, đã góp phần khiến giá cước vận tải biến động. Theo Statista, chi phí vận chuyển một container 40 feet chỉ là 1.342 US$ vào tháng 10 năm 2023, trước khi đạt ​mức cao kỷ lục là gần 5.900 US$ vào tháng 7 năm 2024.

Đối với các doanh nghiệp, mạng lưới toàn cầu do các công ty kho vận như DHL Global Forwarding cung cấp để luân phiên giữa vận tải đường biển và đường hàng không, hoặc thậm chí kết hợp cả hai phương thức, là rất cần thiết để giảm thiểu chi phí và gián đoạn. “DHL hỗ trợ các công ty thông qua mạng lưới toàn cầu độc đáo và chuyên môn tại địa phương nhằm định hình thành công quá trình chuyển đổi này. Với danh mục giải pháp kho vận và vận tải rộng khắp, chúng tôi cung cấp cho khách hàng các công cụ cần thiết để hiện thực hóa chiến lược Cộng X và tập trung vào sự ổn định lâu dài”, ông Niki Frank, Giám đốc điều hành DHL Global Forwarding khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, chia sẻ.

Xem xét tiềm năng tiết kiệm dài hạn từ việc đa dạng hóa

Các nhà sản xuất theo đuổi chiến lược Trung Quốc Cộng X cũng nên xem xét các chi phí lớn hơn có thể tích lũy, chẳng hạn như nguyên liệu thô, linh kiện và tính sẵn có của nhà cung cấp. Điều này chính là lý do 43 phần trăm số tổ chức được hỏi trong cuộc khảo sát của Deloitte xác định chi phí là rào cản chính đối với việc áp dụng chiến lược Cộng X.

Tuy nhiên, đây không phải bài toán đơn giản. Tuy việc đa dạng hóa địa điểm làm tăng chi phí trong bảng tính đơn giản nhưng những tổ chức triển khai chiến lược này có thể phòng ngừa tốt hơn trước các sự kiện tốn kém như xung đột thương mại.

Trong bối cảnh đó, các công ty thực hiện chiến lược Trung Quốc Cộng X có thể đạt được chi phí ròng thấp hơn trong dài hạn so với các công ty có quy trình sản xuất ít đa dạng hơn. Nhóm sau có thể dễ bị ảnh hưởng bởi biến động giá hơn, chẳng hạn như bởi chế độ thuế quan mới, mà không có khả năng triển khai nguồn lực ở nơi khác.

Đánh giá tác động của việc nâng cấp cơ sở hạ tầng quốc gia

Cơ sở hạ tầng kỹ thuật số và cơ sở hạ tầng vật lý rộng lớn của một quốc gia cũng là yếu tố then chốt quyết định mức độ phù hợp của quốc gia đó để làm địa điểm trong chiến lược Trung Quốc Cộng X.

Ví dụ, sách trắng Trung Quốc Cộng X của DHL cho thấy chính phủ Việt Nam đã bắt đầu triển khai kế hoạch cơ sở hạ tầng giao thông vào năm 2021. Đến năm 2030, quốc gia này dự kiến sẽ cải thiện các tuyến đường bộ, đường hàng không, đường biển và đường nội địa với tổng chi phí từ 43 tỷ US$ đến 63 tỷ US$. Kể từ năm 2021, FDI vào lĩnh vực sản xuất và chế biến tại Việt Nam đã tăng 40,2 phần trăm so với cùng kỳ năm trước, đạt gần 21 tỷ US$ vào tháng 11 năm 2023.

Những nâng cấp về cơ sở hạ tầng này giúp cho chiến lược Trung Quốc Cộng X trở nên khả thi hơn. Điều này cho phép các nhà sản xuất giảm thiểu rủi ro thông qua việc đa dạng hóa địa điểm, đồng thời duy trì hoặc cải thiện khả năng tiếp cận với cơ sở hạ tầng chất lượng cao và đáng tin cậy.

Tận dụng các chương trình đào tạo kỹ năng cho lực lượng lao động trẻ

Các nhà sản xuất triển khai Trung Quốc Cộng X nhằm giảm thiểu rủi ro có thể đồng thời hưởng lợi về năng suất từ​ các quốc gia có lực lượng lao động trẻ tham gia vào các chương trình đào tạo kỹ năng hiện đại. Tỷ lệ công dân trên 60 tuổi của Trung Quốc được dự đoán ​sẽ tăng mạnh trong những thập kỷ tới, vượt hơn 40 phần trăm dân số của quốc gia này vào năm 2060.

Do đó, các quốc gia thuộc nhóm Trung Quốc Cộng X đang trở thành tâm điểm chú ý. Ví dụ, Ấn Độ là nơi đào tạo chính cho lực lượng lao động được nâng cao kỹ năng nhằm đáp ứng vị thế ngày càng tăng của quốc gia này như một trung tâm sản xuất chất bán dẫn toàn cầu. Các công ty công nghệ như Lam Research Corporation đã cam kết đào tạo tới 60.000 kỹ sư Ấn Độ về công nghệ nano trong khoảng thời gian 10 năm.

Sáng kiến này cùng với khoản đầu tư $10 tỷ vào sứ mệnh sản xuất chất bán dẫn Ấn Độ (ISM) do Bộ Điện tử và CNTT Ấn Độ công bố, thể hiện tiềm năng to lớn của lực lượng lao động quốc gia này.

Xem xét môi trường pháp lý cho các chương trình ưu đãi về tài chính

Cuối cùng, thành công của chiến lược Trung Quốc Cộng X cũng sẽ phụ thuộc vào các yếu tố như thuế, hải quan, thuế quan và các hiệp định thương mại tại bất kỳ địa điểm sản xuất mới nào ở nước ngoài. Các ưu đãi về tài chính như miễn thuế và giảm thuế doanh nghiệp tại một địa điểm có thể bù đắp cho các yếu tố bất lợi tại địa điểm khác, giúp giảm thiểu chi phí ròng cho các hoạt động mới.

Ví dụ, Việt Nam đã ký một số hiệp định quan trọng nhằm tạo ra các cơ hội kinh doanh mới, bao gồm Hiệp định Thương mại Tự do Liên minh châu Âu - Việt Nam và Hiệp định Bảo hộ Đầu tư vào năm 2019. Những hiệp định hướng đến mục tiêu loại bỏ 99 phần trăm tất cả các loại thuế quan và giảm bớt rào cản pháp lý cũng như các thủ tục hành chính cùng với các mục tiêu khác. Theo chiến lược Trung Quốc Cộng X, các nhà sản xuất có thể sử dụng các chương trình ưu đãi như vậy trong khi phân bổ rủi ro trên nhiều địa điểm đa dạng hơn.

Trung Quốc Cộng X là một chiến lược dài hạn

Với sự hỗ trợ từ chiến lược Trung Quốc Cộng X, tính dư thừa có chủ đích trở thành trụ cột mới của khả năng phục hồi chuỗi cung ứng. Ông Frank nhận định: “Tương lai của chuỗi cung ứng toàn cầu nằm ở cấu trúc linh hoạt, bền vững và đa dạng, được thiết kế để phục hồi”.

Khi các nhà sản xuất đa dạng hóa địa điểm trên nhiều quốc gia, họ có thể sao chép một phần hoặc toàn bộ các quy trình và cơ sở vật chất, luân chuyển giữa các địa điểm để giảm thiểu tác động của sự gián đoạn. Khi có nhiều lựa chọn hơn để chống lại các biến động lớn, các tổ chức này có khả năng đạt được thành công lâu dài cao hơn.

Kiến thức sâu rộng về thị trường và mạng lưới kho vận của DHL có thể hỗ trợ toàn diện cho những tổ chức muốn áp dụng Trung Quốc Cộng X mà không khiến chi phí tăng vọt. Đặc biệt, dịch vụ Vận tải Đa phương thức (Multi-Modal Express, MMEX) của DHL Global Forwarding, phương thức kết hợp vận tải đường hàng không và đường biển, có thể giúp giảm thời gian vận chuyển, lượng phát thải và chi phí cho các lô hàng vận chuyển từ Trung Quốc và Việt Nam đến Hoa Kỳ, châu Âu và Mỹ Latinh.

Theo thời gian, Trung Quốc Cộng X có thể sẽ trở thành chuẩn mực mới khi các nhà sản xuất chứng kiến đối thủ cạnh tranh hưởng lợi từ việc giảm thiểu rủi ro và tăng khả năng linh hoạt. Tuy nhiên, các nhà sản xuất này nên lựa chọn các địa điểm mới một cách cẩn trọng.